loading...
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΑΓΓΕΛΟΚΤΙΣΤΗΣ ΣΤΟ ΚΙΤΙ
panagia-aggeloktisth-kiti-custom-1.jpg

Η αρχική εκκλησία ήταν παλαιοχριστιανική τρίκλιτη βασιλική που ενσωματώθηκε στον σταυροειδή μεσοβυζαντινό ναό. Από την παλαιοχριστιανική βασιλική σώζονται σήμερα η ημικυκλική αψίδα του ιερού με το σύνθρονο και το περίφημο ψηφιδωτό της Παναγίας, το οποίο χρονολογείται στις αρχές του 7ου αιώνα.

Img 1151

Το υπόλοιπο τμήμα του σημερινού ναού ανήκει στον 11ο αιώνα.

Στο ναό σώζονται διάφορες τοιχογραφίες από τον 11ο μέχρι και τον 14ο αιώνα και μερικές αξιόλογες βυζαντινές εικόνες [όπως η μεγάλη εικόνα του αρχαγγέλου Μιχαήλ στο εικονοστάσι και του αγίου Ιωάννου του Θεολόγου (λυπητερό)].

Το περίφημο ψηφιδωτό του ναού, το οποίο παρουσιάζει την Παναγία με τον Χριστό ανάμεσα στους Αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ, είναι από τα ελάχιστα της περιόδου αυτής (αρχές 7ου αι.) που σώθηκαν σ’ όλο τον κόσμο. Αποτελεί, ακόμη, την παλαιότερη απεικόνιση της Θεοτόκου στην Κύπρο.

Img 1148

Η Θεοτόκος εικονίζεται όρθια στον εικονογραφικό τύπο της Οδηγήτριας, που πλαισιώνεται σύμφωνα με την αυτοκρατορική εθιμοτυπία από τους αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ. Συνάμα, πρέπει να τονιστεί η επιγραφή η οποία αναφέρει «Η ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΑ». Ο χαρακτηρισμός αυτός συνηθιζόταν πριν από τη Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο της Εφέσου το 431, μετά την οποία επικράτησαν οι χαρακτηρισμοί Θεοτόκος ή Μήτηρ Θεού. Αυτή η ονομασία δεν πρέπει να θεωρηθεί μονοφυσιτική επίδραση, αλλά πιθανότερα αρχαϊκή επιβίωση χωρίς θεολογικές προεκτάσεις.

Img 1150

Τον 12ο αιώνα προστέθηκε στη βόρεια πλευρά της εκκλησίας μικρό καμαροσκέπαστο παρεκκλήσι αφιερωμένο στους Αγίους Αναργύρους με τοιχογραφίες του 15ου αι. και άλλες παλαιότερες. Κατά τον 14ο αιώνα, κατά τη διάρκεια της Φραγκοκρατίας προστέθηκε στη νότια πλευρά λατινικό παρεκκλήσι, καλυμμένο με γοτθικά σταυροθόλια.

Η ονομασία «αγγελόκτιστη» οφείλεται στην παράδοση ότι κτίστηκε από τους αγγέλους. Ο R. Gunnis τη θεωρεί ως την ωραιότερη απ’ όλες τις εκκλησίες των χωριών της Κύπρου.

Img 1154

 

Loading
© 2011 - 2023 ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΚΙΤΙΟΥ.