Πριν  από είκοσι αιώνες ο σταυρός ήταν όργανο ατιμωτικής τιμωρίας και φρικτού θανάτου. Οι Ρωμαίοι καταδίκαζαν στην ποινή της σταυρώσεως τους πιο μεγάλους εγκληματίες.

Σήμερα ο σταυρός κυριαρχεί σ’ ολόκληρη τη ζωή των πιστών χριστιανών,  σ΄ ολόκληρη τη ζωή της Εκκλησίας μας, ως όργανο θυσίας, σωτηρίας, χαράς, αγιασμού και χάριτος. Όπως γράφει ο ιερός Χρυσόστομος, «αυτό το καταραμένο και αποτρόπαιο σύμβολο της χειρότερης τιμωρίας τώρα έχει γίνει ποθητό και αξιαγάπητο». Παντού το βλέπεις. «Στην αγία Τράπεζα, στις χειροτονίες των ιερέων, στη θεία λειτουργία· στα σπίτια, στις αγορές, στις ερημιές και στους δρόμους· στις θάλασσες, στα πλοία και στα νησιά· στα κρεββάτια και στα ενδύματα· στους γάμους, στα συμπόσια, στα χρυσά και τ’ ασημένια σκεύη· στα κοσμήματα και στις τοιχογραφίες… Τόσο περιπόθητο σ’ όλους έγινε το θαυμαστό αυτό δώρο, η ανέκφραστη αυτή χάρη.»

Πράγματι, όπου κι αν στρέψει κανείς το βλέμμα του, μέσα κι έξω από τον ναό, θα δει το σημείο του σταυρού. Σαν ορατό, σχηματικό σύμβολο, αλλά και σαν ιερή χειρονομία. Το σημείο του σταυρού δεσπόζει στη ζωή της Εκκλησίας.

 Γιατί όμως;

Γιατί από τότε, που πάνω στον σταυρό καρφώθηκε και πέθανε για τη σωτηρία του κόσμου ο ίδιος ο Θεός, ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός, το όργανο αυτό της τιμωρίας έγινε όργανο σωτηρίας. «… Οὐ γάρ ἔτι καταδίκης ἐστἰ τιμωρία, ἀλλά τρόπαιον ἐδείχθη ἡμῖν σωτηρίας», λέει ένα τροπάριο. Το αντικείμενο της αισχύνης έγινε η δόξα της Εκκλησίας. Της κατάρας το σύμβολο, έγινε «ἀρᾶς τῆς ἀρχαίας λύτρον». Της οδύνης και του θανάτου το ξύλο, έγινε «χαρᾶς σημεῖον» και «ζωῆς ταμεῖον». Και ολ’ αυτά, επειδή πάνω στο ξύλο του σταυρού, μαζί με το πανάχραντο σώμα Του, ο Κύριος κάρφωσε και τις αμαρτίες μας. Όπως γράφει ο άγιος απόστολος Παύλος, μας χάρισε «πάντα τά παραπτώματα, ἐξαλείψας τό καθ’ ἡμῶν χειρόγραφον… προσηλώσας αὐτό τῷ σταυρῷ».

Ο σταυρός του Χριστού μας συμφιλίωσε με τον ουράνιο Πατέρα, από τον Οποίο μας είχε χωρίσει ο διάβολος, εξαπατώντας τους προπάτορες. Ο σταυρός του Χριστού μας άνοιξε τη βασιλεία των ουρανών, αφού μέχρι τη σταύρωση Εκείνου ο άδης κατάπινε αχόρταγα ακόμη και τους δικαίους. Γι’αυτό έχει τόση δύναμη και χάρη, την δύναμη και τη χάρη του Χριστού, που, όταν σταυρώθηκε, τη μεταβίβασε με τρόπο μυστικό και ακατάληπτο στον τίμιο σταυρό Του, όπως σοφά μας λέει και η υμνολογίαː «Ὁ σταυρός σου, Χριστέ, εἰ καί ξύλον ὁρᾶται τῇ οὐσίᾳ, ἀλλά θείαν περιβέβληται δυναστείαν· καί αἰσθητῶς τῷ κόσμῳ φαινόμενος, νοητῶς τήν ἡμῶν θαυματουργεί σωτηρίαν…». Ο σταυρός λοιπόν έγινε το σύμβολο του ιδίου του Χριστού. Σύμβολο, που τρέμουν τα δαιμόνια.

Πηγή: Το Σημείον του Σταυρού, Δύναμις, Σημασία και Θαύματά του, περιοδική έκδοση Ιεράς Μονής Σταυροβουνίου, σελ.5-6.