
Ο ΚΥΠΡΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΑΣ ΜΙΧΑΗΛ (†1836)
Χρυστάλλα Αγάθωνος*
Ο Άγιος Μιχαήλ μαρτύρησε στη Μάκρη της Θράκης στις 6 Απριλίου του 1835 μαζί με άλλους τέσσερις εκ Σαμοθράκης, τους Γεώργιο, Μανουήλ, Θεόδωρο και Γεώργιο τον νεότερο.
Μοναδική πηγή πληροφόρησης για το μαρτύριο των Νεομαρτύρων αποτελεί το έργο του μοναχού Ιακώβου Ιβηρίτου, μετοχειαρίτου στον Άγιο Αθανάσιο Σαμοθράκης το 1843. Το έργο φέρει τον τίτλο Διηγηματικὸς καὶ Ἐγκωμιαστικὸς λόγος εἰς τοὺς Ἁγίους πέντε νεομάρτυρας, ἐκ Σαμοθράκης. Οι πληροφορίες για τη ζωή του Αγίου είναι λιγοστές· άγνωστος είναι ακόμη και ο λόγος αναχώρησής του από την Κύπρο προς τη Σαμοθράκη.
Το 1821, στην προσπάθειά του να σωθεί από τις σφαγές που διενέργησαν τότε οι Τούρκοι στη Σαμοθράκη, εξισλαμίστηκε μαζί με τους άλλους τέσσερις προαναφερθέντες. Μετά το τέλος της επανάστασης οι πέντε εξωμότες επέστρεψαν στη Σαμοθράκη και, αφού επανήλθαν στην ορθόδοξη πίστη, ενώθηκαν με τους υπόλοιπους Χριστιανούς του νησιού. Η πράξη αυτή σύμφωνα με τις οθωμανικές αρχές προνοούσε θάνατο. Μάταια οι Χριστιανοί του νησιού τούς συμβούλευαν να αναχωρήσουν προς τις ελεύθερες περιοχές της Ελλάδας, όπου δεν θα κινδύνευαν, ωστόσο, οι πέντε νέοι επέλεξαν να παραμείνουν στη Σαμοθράκη. Το γεγονός αυτό έγινε γνωστό και στους Τούρκους του νησιού, με αποτέλεσμα να συλληφθούν από τον διοικητή της περιοχής, για να εφαρμοστεί ο ισλαμικός νόμος.
Οι Χριστιανοί του νησιού δωροδοκούσαν τον εκάστοτε διοικητή στην προσπάθειά τους να σώσουν τη ζωή των πέντε νέων. Η ίδια πράξη επαναλαμβανόταν, μέχρι που τοποθετήθηκε στη Μάκρη, πόλη της Θράκης κοντά στην Αλεξανδρούπολη, ένας νέος διοικητής, σκληρότερος από τους προηγούμενους. Αυτός, λοιπόν, αφού τους συνέλαβε, προσπάθησε να τους πείσει να παρουσιαστούν δημόσια ως μουσουλμάνοι. Ωστόσο, κατόπιν δωροδοκίας από τους Χριστιανούς, αφέθηκαν ελεύθεροι. Αργότερα, ο Τζελάλ μπέης, ανέλαβε καθήκοντα νέου διοικητή στη Μάκρη. Συνωμοτώντας με τον προκάτοχο της θέσης του, Απτηραχμάν, οι Νεομάρτυρες συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στις φυλακές της Μάκρης. Ο Τζελάλ μπέης ζήτησε έγκριση από τον διοικητή της επαρχίας του, Βασάφ εφένδη, ο οποίος έδρευε στην Κωνσταντινούπολη, να τους θανατώσει. Έπειτα από 23 μέρες φυλάκισης και μαρτυρίων το αίτημα του διοικητή εγκρίθηκε.
Στις 6 Απριλίου 1835 οι δήμιοι οδήγησαν τον Άγιο Μιχαήλ στη μέση του παζαριού και τον τεμάχισαν με τα ξίφη τους. Οι υπόλοιποι Άγιοι βίωσαν τον θάνατο με παρόμοιο τρόπο. Τα λείψανά τους ενταφιάστηκαν από τους Χριστιανούς σε κοινό μέρος, όπου έγιναν και θαύματα κατά τη Χριστιανική παράδοση. Άσχημο τέλος είχαν και όσοι συμμετείχαν στον βίαιο θάνατο των αγίων. Ο ένας εκ των δύο δήμιων πέθανε τρεις μέρες μετά από τον θάνατο των αγίων, από την πανώλη, ενώ ένας άλλος δήμιος αρρώστησε, με αποτέλεσμα να παραμορφωθεί το πρόσωπό του.
Η επίσημη ανακήρυξη της αγιότητας των Νεομαρτύρων έγινε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στις 17 Μαΐου του 1985 και η μνήμη τους ορίστηκε να τιμάται την Κυριακή του Θωμά. Τα λείψανά τους φυλάσσονται στον καθεδρικό ναό της Σαμοθράκης.
*Πηγή: https://cyprusgreece2021.com