Ο Άγιος πατήρ ημών Νεκτάριος γεννήθηκε την 1η Οκτωβρίου 1846 στη Σηλυβρία της Θράκης. Οι γονείς του ήταν φτωχοί αλλά ευσεβείς χριστιανοί, τον Δήμο και τη Μαρία Κεφαλά. Το βαπτιστικό του όνομα ήταν Αναστάσιος και από μικρός έδειξε μεγάλη ευλάβεια και βαθιά αγάπη για την μελέτη. Όταν η μητέρα του του μάθαινε τον 50ο ψαλμό, εκείνος αρεσκόταν να επαναλαμβάνει το στίχο: «διδάξω ἀνόμους τὰς ὁδούς σου...» (Ψαλμ. 50, 15). Αφού έμαθε τα πρώτα του γράμματα στην πατρίδα του, στάλθηκε από τους γονείς του στην Κωνσταντινούπολη για να συνεχίσει τις σπουδές του, εργαζόμενος ταυτόχρονα ως υπάλληλος σε κατάστημα. Το νεαρό αγόρι έμενε απερίσπαστο από την τύρβη του κόσμου και ενασχολήθηκε μονάχα με το να οικοδομεί εντός του, νυχθημερόν, τον κρυπτόν της καρδιάς άνθρωπον κατ' εικόνα του Χριστού, με την προσευχή και την εμβάθυνση στα γραπτά των Αγίων πατέρων. Σε ηλικία 20 χρονών άφησε την Κωνσταντινούπολη για να γίνει δημοδιδάσκαλος στην νήσο Χίο. Εκεί ενθάρρυνε τη νεολαία και τους κατοίκους του χωριού προς την ευλάβεια και την εργασία των αρετών, όχι μόνο με τα λόγια, αλλά κυρίως με το παράδειγμα του δικού του βίου, ενός βίου ασκήσεως και προσευχής.
Επιθυμώντας από νωρίς να ασπασθεί την ισάγγελο πολιτεία, έγινε μοναχός με το όνομα Λάζαρος στις 7 Νοεμβρίου 1876, στο περίφημο μοναστήρι της Νέας Μονής. Αναζητώντας μονάχα τα άνω, ήταν υπόδειγμα πραότητος και υπακοής, έγινε αγαπητός σε όλους τους αδελφούς και αργότερα χειροτονήθηκε διάκονος. Χάρη στη γενναιοδωρία ενός ευλαβούς κατοίκου της Χίου και εν συνεχεία με την προστασία του πατριάρχη Αλεξανδρείας Σωφρονίου, μπόρεσε να ολοκληρώσει τις σπουδές του στην Αθήνα και να λάβει το πτυχίο της θεολογικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1885 έφτασε στην Αλεξάνδρεια όπου σύντομα χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και στη συνέχεια δε μητροπολίτης Πενταπόλεως (παλαιά Επισκοπή που αντιστοιχεί στην άνω Λιβύη). Υπήρξε Ιεροκήρυκας και γραμματέας του Πατριαρχείου και έπειτα διετέλεσε και Πατριαρχικός Επίτροπος στο Κάιρο, στην Εκκλησία του Αγίου Νικολάου.
Παρά τα αξιώματά του, ο Νεκτάριος δεν έχασε τίποτα από την ταπεινοφροσύνη του και γνώριζε πως να μεταδίδει στο πνευματικό ποίμνιο του τον ζήλο για τις ευαγγελικές αρετές. Η αγάπη όμως και ο θαυμασμός που του έδειχνε ο λαός απέβησαν εις βάρος του. Με πειρασμό του διαβόλου, ορισμένα μέλη του Πατριαρχείου, φθονώντας τις επιτυχίες του, τον διέβαλαν λέγοντας πως ήθελε να κερδίσει την εύνοια του λαού, με σκοπό να καταλάβει τον Πατριαρχικό θρόνο της Αλεξάνδρειας. Ο Άγιος δεν ζήτησε να βρει το δίκιο του, αλλά εναπόθεσε την εμπιστοσύνη του στην Επαγγελία του Χριστού, ο οποίος είπε: «μακάριοί ἐστε ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς καὶ διώξωσιν καὶ εἴπωσιν πᾶν πονηρὸν καθ’ ὑμῶν ψευδόμενοι ἕνεκεν ἐμοῦ» (Ματθ.5,11). Εκδιώχθηκε έτσι από την έδρα του και έφυγε για την Αθήνα όπου βρέθηκε μόνος, αγνοημένος, καταφρονημένος, στερούμενος ακόμα και τον επιούσιον άρτο, γιατί δεν ήξερε να φυλάξει τίποτε για τον εαυτό του, και τους πενιχρούς του πόρους τους μοίραζε στους φτωχούς.
Εγκαταλείποντας το αρχικό του σχέδιο, να αποσυρθεί στο Άγιον Όρος, ο πράος και ταπεινός μιμητής του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού προτίμησε να θυσιάσει την αγάπη του για την ησυχία, χάριν της σωτηρίας του πλησίον του. Παρέμεινε ιεροκήρυκας για λίγα χρόνια (1891 – 1894) και στη συνέχεια διορίστηκε διευθυντής της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής, η οποία είχε σκοπό την εκπαίδευση των μελλοντικών ιερέων. Η βαθιά του γνώση των γραφών, των Αγίων πατέρων και η αυθεντία του στην καθοδήγηση ανθρώπων του επέτρεψαν να προσδώσει στο ίδρυμα τούτο μια υψηλή πνευματική και ηθική ποιότητα. Ο Άγιος ιεράρχης επιφορτίστηκε με τη διεύθυνση και τα μαθήματα της Ποιμαντικής, δίχως να διακόψει το ασκητικό του πρόγραμμα, τη μελέτη των γραφών και την προσευχή, προσθέτοντας μάλιστα τα υψηλά καθήκοντα του κηρύγματος και της τακτικής τελέσεως των Ιερών Μυστηρίων εντός της σχολής, αλλά και στην περιοχή των Αθηνών.
Παρα ταύτα, ο Νεκτάριος διατηρούσε τα βάθη της καρδιάς του στον διάπυρο πόθο της ησυχίας και της ειρήνης του μοναχικού βίου. Επωφελήθηκε έτσι από την επιθυμία που εξέφρασαν ορισμένες πνευματικές θυγατέρες του, για να ιδρύσει ένα γυναικείο μοναστήρι στην νήσο Αίγινα (μεταξύ 1904 και 1907), όπου αποσύρθηκε κατά το 1908, αφού παραιτήθηκε από τη διεύθυνση της εκκλησιαστικής σχολής. Παρά τις αναρίθμητες φροντίδες και δυσκολίες, ο Άγιος μερίμνησε να οργανώσει μια κοινοβιακή αδελφότητα, πιστή στο πνεύμα των Αγίων πατέρων. Εδαπάνησε αφειδώς τις σωματικές και ψυχικές του δυνάμεις στην ανέγερση κτιρίων, στην τέλεση των ιερών ακολουθιών και στην πνευματική καθοδήγηση κάθε μαθήτριας του ξεχωριστά. Τον έβλεπαν συχνά να εργάζεται στον κήπο, φορώντας ένα τριμμένο ράσο, ή να διορθώνει τα υποδήματα των μοναζουσών. Και όταν γινόταν άφαντος για ώρες πολλές, μάντευες ότι ήταν κλεισμένος στο κελί του για να ανατείνει τον νου του προς τον Θεό, διά της νοεράς προσευχής.
Παρ' όλο που απομακρύνθηκε από κάθε επαφή με τον κόσμο και είχε αυστηρώς ρυθμίσει τις επισκέψεις στο μοναστήρι, η φήμη των αρετών και χαρισμάτων, που αξιώθηκε από τον Θεό, εξαπλώθηκε στην περιοχή και οι πιστοί έρχονταν προς αυτόν, ελκόμενοι όπως το μέταλλο από τον μαγνήτη. Θεράπευσε πολλούς λαϊκούς και μοναχές από τις ασθένειες που τους ταλαιπωρούσαν, έφερε τη βροχή στο νησί που υπέφεραν από την ξηρασία, ανακούφιζε, παρηγορούσε, στήριζε. Ήταν τα πάντα τοις πάσι, δυνάμενος τα πάντα διά του Χριστού, που ενοικούσε σε αυτόν διά της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος. Είχε οικειότητα με τους Αγίους και την Παναγία που συχνά του φανερώνονταν κατά τη Θεία Λειτουργία ή στο κελί του. Παρά τις δυσκολίες της περιόδου μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, απαγόρευσε αυστηρά στις μοναχές του να αποθηκεύουν οτιδήποτε για την τροφή τους, αλλά διέταξε να μοιράζουν το πλεόνασμα στους φτωχούς, εναποθέτοντας τη μέριμνα της συντηρήσεως της μονής στην Πρόνοια του Θεού.
Πέραν των άλλων καθηκόντων του, ο Νεκτάριος βρήκε το χρόνο να συντάξει πλήθος έργων θεολογίας, ηθικής και εκκλησιαστικής ιστορίας για την στερέωση της εκκλησίας της Ελλάδος στην ιερά παράδοση των πατέρων, που αγνοούνταν τότε συχνά εξαιτίας δυτικών επιδράσεων. Ζώντας λοιπόν ως εν σαρκί άγγελος και αυγάζοντας γύρω του τις ακτίνες του ακτίστου φωτός της Χάριτος, ο μακάριος υπέστη πάλι συκοφαντίες και άδικες κατηγορίες για το μοναστήρι του, από μέλη της ιεραρχίας. Υπέμεινε τις τελευταίες αυτές δοκιμασίες με την υπομονή του Χριστού αγόγγυστα και δίχως να εξανίσταται. Τότε προσβλήθηκε από μία επώδυνη αρρώστια για περισσότερο από ενάμιση χρόνο. Ευχαρίστησε τον Θεό για την δοκιμασία αυτή και προσπάθησε να κρατήσει μυστική την ασθένειά του μέχρι τις τελευταίες στιγμές του.
Αφού πήγε να προσκυνήσει για τελευταία φορά την εικόνα της Θεοτόκου που βρισκόταν όχι μακριά από το μοναστήρι, ανήγγειλε στις μαθήτριές του την επικείμενη εκδημία του και μεταφέρθηκε σε ένα νοσοκομείο στην Αθήνα, όπου μετά από πενήντα ημέρες οδύνης την οποία υπέμεινε με μία υπομονή που οικοδομούσε όλους όσοι τον πλησίαζαν, παρέδωσε εν ειρήνη την ψυχή του στον Θεό στις 8 Νοεμβρίου του 1920. Η πιστοί της Αίγινας, οι μαθήτριές του και όλοι οι χριστιανοί που τον είχαν πλησιάσει, έκλαψαν για την απώλεια του πράου και του σπλαχνικού μαθητή του Χριστού, που όλη του τη ζωή υπέστη διαβολές, διώξεις και άδικες κατηγορίες παίρνοντας ως τύπον και υπογραμμό του τα Θεία Πάθη του Κυρίου.
Ο Θεός όμως τον εδόξασε˙ και από την ώρα της κοιμήσεώς του τα θαύματα περίσσευσαν και περισσεύουν καθημερινά ως σήμερα για εκείνους που πλησιάζουν με πίστη τα λείψανά του ή εμπιστεύονται την ισχυρή του μεσιτεία.
Το σώμα του Αγίου παρέμεινε θαυματουργικά άφθαρτο περισσότερο από 20 χρόνια, αναδίδοντας ουράνια και λεπτή ευωδιά. Στα 1953, όταν έλιωσε τελικά κατά τους φυσικούς νόμους, έγινε η ανακομιδή των λειψάνων του και διαπιστώθηκε τότε ότι αναδιδόταν έντονα η ίδια ευωδιά. Δεν έπαυσε έκτοτε να χαροποιεί τους πιστούς που πλησιάζουν τα τίμια αυτά λείψανα, δίνοντας τους την διαβεβαίωση ότι ο Άγιος Νεκτάριος βρήκε τη θέση του κοντά στον Θεό, στις μονές των αγίων. Η τιμή του αναγνωρίσθηκε επισήμως το 1961 και η εξιστόρηση των θαυμάτων του δεν παύει να γράφετε καθημερινά. Ο τάφος του στην Αίγινα, έγινε ένα από τα πιο πολυσύχναστα προσκυνήματα στην Ελλάδα.
Πηγή: Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Τόμος: Γ ’ Νοέμβριος, Εκδ. Ίνδικτος, Αθήνα 2012, σελ 94-97.
